1. Tác dụng làm đẹp da và bảo vệ sức khỏe của polyphenol
Có nhiều polyphenol khác nhau, được gọi là thành phần hóa thực vật (phytochemicals). Polyphenol có thể được phân loại thành bốn nhóm chính:
- Flavonoid: Chiếm khoảng 60%, bao gồm kaempferol, catechin, và quercetin. Hoạt chất này có nhiều trong chocolate đen, táo và bắp cải đỏ.
- Aid phenolic: Chiếm khoảng 30%, có nhiều trong trái cây, rau, và ngũ cốc nguyên hạt.
- Amit polyphenol: Gồm capsaicinoid có trong ớt và avenanthramide có trong yến mạch.
- Các polyphenol khác bao gồm resveratrol có trong rượu vang đỏ và curcumin có trong củ nghệ.
Tác dụng đối với sức khỏe của polyphenol
Polyphenol là một nhóm chất chống oxy hóa mạnh mẽ. Các tác dụng có lợi đối với sức khỏe đều liên quan đến tính chất chống oxy hóa bởi đây được xem là có khả năng ngăn chặn tổn thương xảy ra ở tế bào.
Polyphenol cũng được biết đến là có thể tác động đến gene và biểu hiện gene. Một gene cụ thể ở người có khả năng ảnh hưởng đến cách cơ thể phản ứng lại một số loại polyphenol nhất định. Vì thế chất này mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe.
- Hỗ trợ sức khỏe tim mạch: Polyphenol giảm sự kết tập tiểu cầu và cải thiện chức năng mạch máu, giúp ngăn ngừa bệnh tim và đột quỵ. Trong các nghiên cứu tổng quan trước đây đã xem xét tác động của polyphenol có trong ca cao có tác dụng giúp giảm huyết áp đáng kể. Ca cao cũng giúp làm giảm lượng cholesterol LDL (cholesterol xấu) và làm tăng lượng cholesterol HDL (cholesterol tốt).
Lưu ý là ca cao nguyên chất chưa qua chế biến thành ca cao dạng bột hoặc chocolate thành phẩm, đặc biệt là ca cao/chocolate sữa...
- Ngăn ngừa ung thư: Các đặc tính chống oxy hóa của polyphenol hạn chế tổn thương tế bào và giảm nguy cơ hình thành khối u.
- Kiểm soát bệnh đái tháo đường type 2: Polyphenol giúp tăng cường độ nhạy insulin và hỗ trợ quản lý đường huyết, đặc biệt với bệnh nhân đái tháo đường type 2. Một số nghiên cứu đã cho thấy polyphenol giúp tăng cường độ nhạy cảm với insulin và làm chậm tốc độ tiêu hóa và hấp thu đường. Flavonoid nhóm flavan-3-ol có thể giúp giảm kháng insulin ở người đái tháo đường type 2.
- Bảo vệ não bộ: Hợp chất này cải thiện khả năng nhận thức, giảm nguy cơ mắc bệnh Alzheimer và thoái hóa thần kinh.
- Cải thiện tiêu hóa: Polyphenol thúc đẩy sự phát triển của vi khuẩn có lợi trong ruột, giúp cân bằng hệ vi sinh và hỗ trợ tiêu hóa.
- Chống viêm: Một nghiên cứu trên động vật đã đánh giá tác dụng chống viêm của polyphenol trong trà xanh sau khi tập thể dục. Những con chuột được sử dụng polyphenol trong trà có thể duy trì được hoạt động lâu hơn, so với những con chuột không được dùng nhóm hợp chất này. Chúng cũng có lượng chất hóa học gây viêm và tổn thương cơ trong máu thấp hơn đáng kể.
- Béo phì: Một nghiên cứu tại Mỹ đã so sánh lượng flavonoid tiêu thụ, chỉ số khối cơ thể (BMI) và vòng bụng. Các nhà nghiên cứu phát hiện ra những người hấp thu nhiều flavonoid hơn có chỉ số BMI và số đo vòng bụng thấp hơn. Do đó, ăn nhiều thực phẩm giàu polyphenol có thể giúp ngăn ngừa tình trạng béo phì.
Tác dụng của polyphenol trong làm đẹp da
Cũng nhờ đặc tính chống oxy hóa mạnh mẽ, polyphenol đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện và duy trì sắc đẹp. Những hợp chất này có khả năng trung hòa các gốc tự do, làm chậm quá trình lão hóa và giảm thiểu tác hại của tia UV.
- Chống lão hóa sớm: Polyphenol có trong trà xanh và quả lựu giúp da duy trì độ đàn hồi, giảm nếp nhăn và bảo vệ da khỏi tác động của môi trường. Đây được cho là chìa khóa cho phẩm chất bảo vệ da. Trong tất cả các chất chống oxy hóa được biết đến, các thành phần của trà xanh là mạnh nhất.
- Giảm viêm và ngăn ngừa mụn: Các hợp chất như catechin trong trà xanh có khả năng giảm viêm, hỗ trợ điều trị mụn và làm dịu da kích ứng.
- Cung cấp độ ẩm: Các mỹ phẩm chứa polyphenol thường cung cấp độ ẩm cho da, giúp da mềm mại và sáng mịn hơn.
Bổ sung thực phẩm giàu polyphenol vào chế độ ăn uống hoặc sử dụng mỹ phẩm có chứa hợp chất này là một cách hiệu quả để bảo vệ và nuôi dưỡng làn da từ bên trong.
2. Các thực phẩm giàu polyphenol
Thực phẩm có nguồn gốc từ thực vật như rau củ, trái cây thường có chứa nhiều polyphenol. Hàm lượng polyphenol trong thực phẩm có thể thay đổi tùy thuộc vào nơi trồng, cách thức nuôi trồng và vận chuyển, độ chín cùng cách chế biến.
- Trái cây: Cam, táo, nho, đào, nước ép bưởi chùm, cherry, việt quất, nước ép quả lựu, quả mâm xôi, nam việt quất, quả cơm cháy đen, lý chua đen, dâu tằm, dâu tây, đào... là những trái cây chứa đa dạng polyphenol rất có lợi cho làm đẹp. Có thể sử dụng các loại trái cây này để ăn trực tiếp, ép nước uống.
- Rau, củ: Rau chân vịt, hành tây, hành củ (hành tím), khoai tây, oliu xanh và đen, bông atiso, bông cải xanh, măng tây, cà rốt... Có thể chế biến thành những món ăn hấp dẫn hoặc làm nguyên liệu để chăm sóc da.
- Ngũ cốc nguyên hạt: Bột lúa mì, lúa mạch đen và yến mạch nguyên cám.
- Quả hạch, hạt và đậu: Đậu nành rang, đậu đen, đậu trắng, hạt dẻ nâu, hạt phỉ, hạt hồ đào, hạnh nhân, quả óc chó, hạt lanh...
- Thức uống: Cà phê, trà, rượu vang đỏ.
- Gia vị và hương liệu: Bột ca cao nguyên chất, nụ bạch hoa, nhụy hoa nghệ tây, lá kinh giới, lá hương thảo khô, xì dầu, đinh hương, bạc hà, đại hồi, hạt cần tây, bạc hà Âu, hạt thì là, húng quế, bột cà ri, gừng, nghệ, vỏ quế...
Theo Sức khỏe và Đời sống
