Các loại aflatoxin phổ biến bao gồm aflatoxin B1, B2, G1, G2... có khả năng gây ung thư cho gan người và động vật. Độc tính của nó gấp 68 lần asen và gấp 10 lần kali xyanua. Năm 1993, aflatoxin Cơ quan Nghiên cứu Ung thư của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) xếp vào loại chất gây ung thư loại 1.
Những thứ có thể chứa Aflatoxin thường xuyên có mặt trong gia đình
Không giống như các loại nấm mốc khác, aflatoxin có khả năng chịu nhiệt cao và cần phải nấu ở nhiệt độ trên 260 độ C mới loại bỏ được. Càng nguy hiểm hơn khi chúng vẫn có thể tồn tại rất phổ biến trong cuộc sống thường ngày.
1. Các loại hạt bị mốc
Aflatoxin tiềm ẩn rất nhiều trong thực phẩm bị mốc, đặc biệt là những thực phẩm có hàm lượng tinh bột cao như đậu phộng, ngô, gạo, kê, đậu... Tinh bột có thể sinh ra Aspergillus aflatoxin - chất gây ung thư gan trong môi trường nhiệt độ cao và ẩm ướt.
Chính vì vậy, mỗi lần sử dụng các loại hạt này nên mua với số lượng vừa phải, tránh tích trữ lâu dài gây ra tình trạng nấm mốc, tạo điều kiện cho Aflatoxin phát triển. Không chỉ vậy, chất độc này hoàn toàn có thể lây lan nên nếu phát hiện dù chỉ một hạt lạc đã bị hỏng, tốt nhất nên vứt bỏ cả túi đã cất giữ.
Ngoài ra, các loại hạt dưa, hạt hướng dương, hạt bí... cũng dễ xuất hiện nấm mốc. Nhiều người thường vô tình ăn phải những loại hạt này có vị đắng khác thường nhưng cũng không mấy để tâm.
Thực chất, chúng có thể vô tình chứa chất độc hại như aflatoxin. Nếu vô tình ăn phải, nên súc miệng và nhổ ra ngay. Việc thường xuyên coi nhẹ và bỏ qua có thể tăng nguy cơ ung thư gan.
Không chỉ các loại hạt, những thực phẩm nấm mốc hoặc bị hỏng, có hiện tượng thiu dù chỉ một phần nhỏ cũng không nên vì tiếc rẻ mà giữ lại ăn vì chúng có khả năng chứa các chất độc gây ung thư.
2. Đũa nấm mốc
Bề mặt của đũa có thể chứa các vi khuẩn gây bệnh. Đặc biệt, nếu sử dụng đũa trong thời gian dài không đổi có thể tạo điều kiện cho những vi khuẩn nấm mốc như aflatoxin ngày một sinh sôi, từ đó làm tăng nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng, thậm chí là ung thư.
Ngoài ra, nếu trong môi trường ẩm mốc hoặc bảo quản không đúng cách, các loại đũa gỗ sẽ dễ bị nấm mốc, đổi màu, xuất hiện các đốm mốc và thậm chí có vị chua, khiến vi khuẩn gây bệnh gia tăng, gây hại cho sức khoẻ.
Nên sử dụng các loại đũa bằng kim loại để tránh nấm mốc sinh sôi. Nếu vẫn quen dùng các loại đũa bằng tre gỗ thì nên thay thường xuyên cũng như bảo quản nơi khô ráo, thoáng mát.
3. Các loài dầu, bơ lạc gia công kém chất lượng
Để giảm chi phí, nhiều cơ sở gia công các loại thực phẩm như dầu, bơ lạc ... nhỏ lẻ có thể sử dụng các nguyên liệu đầu vào không đảm bảo, có nguy cơ cao nhiễm nấm mốc cũng như các chất độc hại. Cùng với đó, quy trình sản xuất, bảo quản sản phẩm của những cơ sở này cũng khá đơn giản và dễ lẫn các tạp chất.
Chính vì vậy, tốt nhất nên sử dụng các loại dầu ăn, bơ lạc từ các nhãn hàng, thương hiệu nổi tiếng được kiểm định để bảo vệ cơ thể.
4. Mộc nhĩn ngâm lâu
Từng có trường hợp một người ở tỉnh Chiết Giang bị ngộ độc thực phẩm sau khi ăn mộc nhĩ ngâm suốt 3 ngày, bị suy đa tạng và lâm vào tình trạng nguy kịch. Theo chẩn đoán của các bác sĩ nguyên nhân là từ độc tố vi sinh vật, trong đó có aflatoxin gây ra.
Nên hạn chế việc ngâm mộc nhĩ cũng như các loại nấm quá lâu trong nước phòng ngừa ngộ độc.
Làm thế nào để tránh ngộ độc aflatoxin?
- Tránh ăn thực phẩm, đặc biệt các loại hạt đã bị mốc hoặc có vị đắng. Khi mua các sản phẩm ngũ cốc và hạt, hãy cố gắng chọn những gói nhỏ và sử khi còn mới để tránh sản sinh ra chất độc. Khi ăn chưa xong cho vào lọ đậy kín và để trong tủ lạnh.
- Không ăn những phần thực phẩm bị mốc/ hỏng một phần. Bề ngoài tuy không có vẻ bị nhiễm nấm nhưng thực chất nấm đã xâm nhập sâu vào thực phẩm.
- Aflatoxin dễ phát triển trong môi trường ẩm ướt, ấm áp, khi bảo quản thực phẩm các bạn nhớ bảo quản nơi khô ráo, thoáng mát hoặc đóng gói và cho vào tủ lạnh.
- Cần tránh các loại bơ đậu phộng, dầu đậu phộng, kẹo lạc... không rõ nguồn gốc.
- Khi nấu thức ăn với dầu lạc, nên đun nóng dầu trước rồi cho muối vào và đun nóng khoảng 10 - 20 giây. Điều này có thể giúp loại bỏ một lượng aflatoxin nhất định. Việc trung hòa và phân hủy aflatoxin bằng muối ăn có thể loại bỏ được 95% aflatoxin.
- Ăn nhiều rau lá xanh có thể khiến một phần aflatoxin mà chúng ta vô tình ăn vào không còn hiệu quả, vì chất diệp lục có thể ngăn chặn sự hấp thu của aflatoxin.
Nguồn: Sohu, HK01
