Lễ hội Bánh mì Việt Nam lần thứ ba diễn ra gần đây tại TP. Hồ Chí Minh đã tôn vinh một trong những món ăn đường phố được ưa chuộng nhất của Việt Nam. Hàng ngàn người yêu thích ẩm thực, đầu bếp và chuyên gia trong ngành quy tụ cùng vinh danh món ăn tuy giản dị nhưng có được vị thế vững chãi trên bản đồ ẩm thực toàn cầu.
Không chỉ là dịp thưởng thức những chiếc bánh giòn tan và thơm ngon, lễ hội còn mở ra các cuộc thảo luận về tính sáng tạo ẩm thực của món ăn này. Trong khuôn khổ lễ hội, tôi đã có cơ hội tham dự một hội thảo khoa học nơi các chuyên gia, nhà nghiên cứu và đại diện đầu ngành chia sẻ hiểu biết sâu sắc về lịch sử phát triển, tác động kinh tế cũng như chiến lược quảng bá bánh mì Việt trên toàn cầu. Các cuộc thảo luận đã củng cố ý tưởng rằng bánh mì không chỉ là một món ăn mà còn là đại sứ ẩm thực của Việt Nam.
Thành công to lớn của Lễ hội Bánh mì gần đây đã đặt ra một câu hỏi thú vị: "Liệu lễ hội này có thể mở rộng ra ngoài phạm vi TP. Hồ Chí Minh hay không?". Câu trả lời là "Hoàn toàn có thể!” và trên thực tế, những bước đầu tiên đã được triển khai. Phiên bản quốc tế đầu tiên của Lễ hội Bánh mì Việt Nam dự kiến sẽ được tổ chức ở Australia vào tháng 9/2025, đánh dấu bước tiến đầy hứng khởi nhằm quảng bá món ăn được yêu thích của Việt Nam đến với nhiều thực khách hơn nữa.
Việc mở rộng lễ hội ra ngoài biên giới Việt Nam phản ánh dấu mốc quan trọng trong công tác ngoại giao ẩm thực của đất nước. Cũng như cách pizza, taco và burger đã trở thành biểu tượng toàn cầu của các nền văn hóa nơi những món ăn này ra đời, bánh mì hứa hẹn sẽ trở thành món ăn đường phố được yêu thích trên toàn thế giới.
Nhìn về phía trước, có thể thấy tiềm năng to lớn để mở rộng, đổi mới và thúc đẩy tác động của Lễ hội Bánh mì thông qua các giải pháp thực phẩm bền vững, quan hệ đối tác toàn cầu, và hơn thế nữa.
Văn hóa ẩm thực đường phố ưu tiên tính tiện lợi nhưng quan trọng là vẫn phải hạn chế tác động đến môi trường, đặc biệt là tác động tiêu cực từ rác thải bao bì. Lễ hội Bánh mì có thể tiên phong khuyến khích các nhà cung cấp áp dụng chính sách không sử dụng nhựa. Chất thải thực phẩm cũng có thể được giảm thiểu bằng cách phân phối lại đồ ăn không bán được cho các tổ chức từ thiện và thiết lập các trạm ủ phân hữu cơ, tạo tiền lệ tốt để các sự kiện ẩm thực khác có thể làm theo.
Bên cạnh tính bền vững, các ý tưởng sáng tạo là rất cần thiết để duy trì sự sôi động và phong phú của Lễ hội Bánh mì. Mặc dù những công thức chế biến truyền thống vẫn là nền tảng vững chắc để thu hút thực khách, người tiêu dùng hiện đại cũng ngày càng ưa chuộng các hương vị mới, các lựa chọn tốt cho sức khỏe và những cách biến tấu sáng tạo.
Một mô hình bánh mì tại Lễ hội Bánh mì năm nay (Hình: Trần Nam Anh).
Lễ hội có thể giới thiệu một không gian dành riêng cho những ý tưởng đổi mới, nơi các đầu bếp và thợ làm bánh có thể thử nghiệm với các loại nhân bánh làm từ thực vật, vỏ bánh không chứa gluten và phong cách Fusion lấy cảm hứng từ ẩm thực toàn cầu. Bằng cách giới thiệu một hạng mục bánh mì hảo hạng (gourmet), lễ hội có thể nâng tầm món bánh mì với các phiên bản cao cấp có thành phần như thịt bò wagyu, pa tê nấm truffle và phô mai thủ công, qua đó thu hẹp khoảng cách giữa ẩm thực đường phố và ẩm thực cao cấp.
Khách đến với lễ hội cũng sẽ trân trọng sâu sắc hơn đối với bánh mì nếu hiểu được tay nghề của những người làm ra món ăn này. Trong tương lai, lễ hội có thể tích hợp các workshop tương tác, cho phép khách tìm hiểu quy trình phức tạp để chế biến từng thành phần trong một chiếc bánh mì, từ nướng vỏ bánh hoàn hảo đến pa tê tự làm và ngâm đồ chua ăn kèm sao cho có được hương vị hài hòa lý tưởng. Những trải nghiệm “tận mắt, tận tay” như vậy sẽ làm phong phú thêm lễ hội và khuyến khích khách tham quan đưa truyền thống vào chính căn bếp của họ, lan tỏa ảnh hưởng của bánh mì vượt ra ngoài sự kiện.
Danh tiếng toàn cầu của bánh mì có thể được mở rộng hơn nữa thông qua việc hợp tác với các đầu bếp trong và ngoài nước. Việc mời các đầu bếp đạt sao Michelin đến để biến tấu lại món bánh mì hoặc tổ chức cuộc thi nếm thử bánh mì do các chuyên gia ẩm thực đánh giá sẽ thu hút sự chú ý đáng kể của giới truyền thông.
Để duy trì đà phát triển của lễ hội, cần có các chiến dịch marketing sáng tạo nhằm mở rộng phạm vi tiếp cận của bánh mì vượt khỏi khuôn khổ sự kiện. Có thể tổ chức "Thử thách Bánh mì" trên mạng xã hội, nơi những người có sức ảnh hưởng và các tín đồ ẩm thực giới thiệu các biến thể yêu thích của họ, qua đó thúc đẩy tương tác “viral” (lan truyền mạnh mẽ trên mạng). Để thu hút khách du lịch ẩm thực, có thể tổ chức các tour du lịch ẩm thực đường phố có hướng dẫn viên, đưa du khách đến với những hàng bánh mì ngon nhất trên cả nước. Ngoài ra, việc bán sách dạy nấu ăn, túi vải và quần áo theo chủ đề bánh mì có thể biến món ăn này thành một biểu tượng phong cách sống, giống như các món ăn đường phố khác được công nhận trên toàn cầu.
Lễ hội Bánh mì Việt Nam không chỉ là dịp tôn vinh món bánh mì mà còn là cơ hội để định nghĩa lại bản sắc ẩm thực toàn cầu của Việt Nam, đồng thời tạo tiền lệ tốt về tính bền vững và đổi mới cho các sự kiện ẩm thực trong tương lai.
Khi Việt Nam tiếp tục phát huy di sản ẩm thực phong phú của đất nước, câu hỏi không còn là “liệu bánh mì có trở thành biểu tượng toàn cầu hay không?” mà là “khi nào điều đó sẽ trở thành hiện thực?”. Lễ hội Bánh mì là một lời nhắc nhở vô cùng thơm ngon rằng, đôi khi những món ăn đơn giản nhất lại có tác động mạnh mẽ nhất.
