Thời điểm trước và sau tết Nguyên đán 2024, tình trạng mua bán “xe không giấy tờ” trên mạng xã hội lại diễn ra nhộn nhịp hơn bao giờ hết. Hành vi này không chỉ vi phạm pháp luật mà còn tạo cơ hội cho các đối tượng phạm tội.
Ship 63 tỉnh thành
Sau một thời gian tạm lắng do cơ quan chức năng vào cuộc sát sao thì mới đây vào thời điểm cận và sau Tết nguyên đán trên mạng xã hội xuất hiện trở lại nhiều hội nhóm mua bán “xe không giấy tờ”. Điều đặc biệt, các hội nhóm này thu hút lượng lớn thành viên tham gia.
Trên các hội nhóm này, người ta rao bán tất cả các loại thương hiệu xe mô tô, từ những loại chỉ với giá vài triệu đến những loại tới cả trăm triệu đồng. Để mục sở thị, phóng viên có đăng ký vào một số nhóm kín chuyên bán xe không giấy tờ trên Facebook. Sau khi phê duyệt bằng vài ba câu hỏi đơn giản chúng tôi đã được xét duyệt là thành viên của các nhóm này. Tại nhóm “Mua bán xe máy không giấy tờ Hà Nội” có hàng nghìn thành viên tham gia, mỗi ngày có đến vài chục bài viết mua bán xe với đủ chủng loại khác nhau.
Trên các chợ “mua bán xe không giấy tờ” không chỉ được chào bán các loại xe không rõ nguồn gốc, xe nhập lậu mà còn rao bán cả sườn xe kèm theo số khung, số máy và giấy tờ liên quan. Tại nhóm có tên “Hội nhóm bán xem Noop (xe không giấy tờ) uy tín” với hơn 70.000 thành viên.
Lựa chọn một bài rao bán xe trong nhóm này, chúng tôi liên hệ với tài khoản có tên “Hoai Lam” để hỏi bộ khung sườn. Người này báo giá bộ sườn có số khung, số máy và cả cà vẹt của xe hiệu Honda Dream biển kiểm soát: 34B – 30.211 với giá 3 triệu đồng.
Khi chúng tôi hỏi về pháp lý của bộ sườn, người này nhanh chóng trả lời: “Riêng về bộ này bên em bao check, bao tranh chấp toàn quốc nhé. Mua về chỉ cần hàn vào xe là bao công an luôn, vì dán áo che hết mấy mối hàn rồi”.
Tương tự trên một nhóm có tên “Xe nhập không giấy tờ từ Campuchia”, nhóm này cũng có tới gần 50 nghìn thành viên. Xe mô tô được rao bán trên này chủ yếu là những dòng xe sang như: Piago, Yamaha, Suzuki, Honda Sh150i, 125i, PS 150i, Piago LX 125,150, Liberty, Spotr, Satria…
Một người có tên Nguyễn Sơn đăng bài với những lời mời chào khá hấp dẫn: Bạn đang muốn 1 chiếc xe đẹp, giá thành lại rẻ. Nhưng kinh tế gia đình bạn không đủ chi phí để mua 1 chiếc xe mà mình mong muốn thì liên hệ 08.88 110 66x Hoặc 090597428x gặp Sơn nhé. Hiểu được điều đó chúng tôi đã không ngần ngại gian khổ và thời gian để nhập về Việt Nam một số dòng xe đang được ưa chuộng trên thị trường. Xe cũ mới đều có, giá cả thương lượng. Ship 63 tỉnh thành”.
Bên cạnh hình ảnh của xe, người này cũng không quên báo giá cho khách. Cụ thể: SH 150i xe mới 90%: 15 triệu; SH 300i xe mới 90%: 20 triệu; Vespa LX xe mới 89%: 15 triệu; Vespa Primavera xe mới 89%: 13 triệu; Liverty 3Vie xe mới 89%: 12 triệu; Xipo 2000 – 2003 xe mới 89%: 10 triệu; Vision 2015 xe mới 89%: 11 triệu; Exciter 2010 – 2014 xe mới 89%: 7 triệu; Exciter 150 2015 xe mới 90%: 12 triệu.
Khi chúng tôi liên hệ qua số điện thoại, để hỏi hình thức giao dịch, người này cho biết: “Nếu anh đặt hàng bên em có thể giao cho anh trong vòng 1-3 ngày tùy nơi nhận, có kèm theo cavet giấy tờ xe giả đảm bảo… Anh biết rồi đấy, xe từ Campuchia đưa về theo đường tiểu ngạnh sẽ không được hợp thức hóa. Nên bên em sẽ lo đủ cho chị giấy tờ MBC (loại giấy tờ của một xe dùng chung cho nhiều xe, nhưng chỉ có một xe sang tên được), thủ tục để an tâm lưu thông trên đường. Bên em không nhận làm giấy MBC cho khách có nhu cầu riêng, chỉ nhận làm giấy MBC đối với xe đã bán ra tại Xe Máy Campuchia”.
Để tìm hiểu thực hư về những chiếc xe nhập lậu từ Campuchia được rao bán rầm rộ trên mạng xã hội, chúng tôi có gặp anh Lê Bảo Dương, một người có thâm niên buôn bán xe máy tại chợ Dịch Vọng.
Anh Dương cho biết, không phải trang mua bán xe lậu nào cũng có thể đảm bảo cho bạn một chiếc “xe xịn giá rẻ”, lúc đầu bên bán làm việc rất chuyên nghiệp và đầy tin tưởng. Họ cam kết sẽ giao xe tại địa chỉ bạn yêu cầu, bạn có thể kiểm tra xe thoải mái, ưng thì mới chuyển khoản trả tiền xe đầy đủ. Ngoài ra, họ cũng sẽ lo phần giấy tờ xe nếu bạn trả thêm. Tuy nhiên, đến bước đặt cọc thì bạn mới nhận thấy được độ lừa đảo khi bên bán yêu cầu đặt cọc bằng thẻ cào điện thoại, có chỗ thì 500.000đ, có chỗ thì lên đến 2.000.000 đồng.
Anh Dương cho biết thêm: “Còn trường hợp bạn có thể mua được một chiếc xe nhập lậu giá rẻ thì như thế nào? Hiện nay, các cơ quan chức năng đang tiến hành kiểm tra rất sát sao các trường hợp sử dụng xe máy không rõ nguồn gốc, xe máy nhập lậu. Dù được bên bán đảm bảo giấy tờ nhưng bạn không thể chắc được giấy tờ đó có duy trì được độ an toàn từ nay về sau hay không. Trên mạng cũng đã xuất hiện rất nhiều tin tức tịch thu hàng loạt xe nhập lậu của cơ quan công an. Vậy lời khuyên chân thành nhất là, bạn hãy nên mua xe máy chính hãng tại Việt Nam. Tuy có đắt hơn, nhưng bạn sẽ luôn ở trong tình trạng an toàn về mặt giấy tờ cũng như tránh mất tiền vào việc vô ích”.
Lỗ hổng cho kẻ xấu phạm tội
Vào tháng 1/2023, Công an quận Cầu Giấy đã bóc gỡ toàn bộ đường dây trộm cắp và tiêu thụ xe gian thông qua một nhóm mua bán xe không giấy tờ. Theo đó, vào tháng 8/2022, Đội Cảnh sát hình sự CAQ Cầu Giấy bắt quả tang 2 đối tượng trộm cắp xe máy tại phường Yên Hòa. Quá trình điều tra mở rộng, các trinh sát phát hiện một hội nhóm kín trên Facebook có tên: “Mua bán xe không giấy tờ khu vực miền Bắc”.
Tài liệu thu thập được xác định, tất cả những chiếc xe được đăng bán trên nhóm này đều là tài sản do các đối tượng trộm cắp trước đó. Theo chỉ huy Đội Cảnh sát hình sự, để thâm nhập được vào hội nhóm này phải trải qua rất nhiều bước. Sau khi thử thách nhiều lần, xác định “cùng hệ” thì mới có thể trở thành thành viên của nhóm. Các đối tượng sử dụng thông tin cá nhân “ảo” để trao đổi, mua bán, tránh sự điều tra, truy bắt của cơ quan công an. Sau khi 2 bên thỏa thuận thành công, các đối tượng giao dịch tiền qua tài khoản ngân hàng.
Sau một thời gian theo dõi, nắm tình hình, thanh loại các thành viên trong nhóm “Mua bán xe không giấy tờ khu vực miền Bắc”, các trinh sát xác định nổi lên một đối tượng thường xuyên tương tác và giới thiệu có xe muốn bán. Ngày 6/1/2023, một mũi trinh sát nắm được thông tin Nguyễn Văn Cường sẽ giao chiếc xe máy Honda SH mang BKS: 15B2-352.98 tại cổng Bệnh viện Bắc Thăng Long (huyện Đông Anh) nên đã tổ chức bao vây, bắt giữ. Trên cơ sở tra cứu thông tin, lực lượng công an phát hiện đây là chiếc xe của chị Trần Thị T.N (sinh năm 2002, trú tại Xuân La, quận Tây Hồ).
Chiếc xe này vốn bị kẻ gian trộm cắp tại số 172 Trần Đăng Ninh, phường Dịch Vọng, quận Cầu Giấy. Chiều 7/1/2023, gần một ngày sau khi Cường bị bắt, lực lượng Cảnh sát hình sự đã bắt giữ thành công Nguyễn Văn Hoàn. Thời điểm bị bắt, đối tượng chống trả quyết liệt, song do có sự chuẩn bị cả về lực lượng lẫn biện pháp, cuối cùng đối tượng chuyên “đổ sỉ” xe máy trộm cắp đã buộc phải tra tay vào còng số 8. Mở rộng điều tra, Đội Cảnh sát hình sự CAQ Cầu Giấy cũng xác định đối tượng gây ra các vụ trộm cắp xe máy rồi bán lại cho Hoàn là Nguyễn Công Tiến (sinh năm 1994, cùng trú tại thôn Xuân Dương). Đối tượng này cũng đã có 3 tiền án với cùng tội danh. Tuy nhiên, thời điểm đó, Tiến trốn khỏi địa phương nên CAQ Cầu Giấy đã ra thông báo truy bắt.
Mới đây, Phòng an ninh mạng và phòng chống tội phạm công nghệ cao tỉnh Quảng Nam (PA05 Quảng Nam) tiếp nhận đơn tố giác của anh T.A.V. về việc bị đối tượng sử dụng tài khoản Facebook, Zalo lừa đảo chiếm đoạt tài sản dưới hình thức mua bán xe máy giá rẻ.
Sau khi tiếp nhận nguồn tin, PA05 đã xác minh nhanh, phối hợp Công an các địa phương triệu tập đối tượng Nguyễn Minh Phúc (sinh năm 1995, trú huyện Duy Xuyên, tỉnh Quảng Nam). Tháng 3/2022, Nguyễn Minh Phúc mua 1 tài khoản Facebook về đặt tên “xe máy Hữu Quân (Xe Nhập Lậu Campuchia)”. Sau đó đăng tải thông tin bán các loại xe máy giá thấp hơn so với thị trường, kèm số điện thoại liên hệ.
Sau khi thỏa thuận với người có nhu cầu mua, Phúc yêu cầu chuyển tiền cọc vào tài khoản ngân hàng Sacombank mang tên người khác (do Phúc mua). Trước lúc giao xe từ 5 đến 10 phút, Phúc sẽ dùng số điện thoại xưng là nhân viên giao xe gọi người mua xe chuyển hết số tiền còn lại. Nếu người mua chuyển số tiền còn lại thì Phúc sẽ cắt liên lạc với họ. Nếu người mua xe chưa có tiền chuyển hoặc nghi ngờ bị lừa thì Phúc sẽ yêu cầu chuyển thêm một số khoản tiền nhỏ cho đến khi người mua xe phát hiện bị lừa đảo thì Phúc sẽ chặn số. Tổng số tiền đối tượng đã thu lợi bất chính từ hoạt động lừa đảo từ 3/2022 đến nay là trên 600 triệu.
Căn cứ theo quy định của pháp luật hiện hành, trong trường hợp nêu trên, nếu như các chủ thể phát hiện chiếc xe mà một người mua là tài sản trộm cắp thì người này sẽ có nghĩa vụ cần phải giao xe cho cơ quan công an để nhằm mục đích phục vụ công tác điều tra rồi sau đó sẽ phải hoàn trả cho người bị mất.
Nếu như các bên khởi kiện để đòi tiền thì người mua sẽ phải trải qua nhiều thủ tục có tính chất khá rườm rà, tốn kém thời gian và tiền bạc. Ngoài ra, nếu biết rõ chiếc xe giá rẻ không giấy tờ được mua là tài sản do phạm tội mà có, các chủ thể là những người mua xe có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có theo Điều 323 Bộ luật Hình sự”.
